‘Zeven talen in zeven dagen’ in de media

Wat vindt de openbare buitenwereld van mijn nieuwe boek? Hieronder een overzicht, dat de komende tijd steeds zal worden aangevuld:

  • ‘Een unieke methode waarmee je in korte tijd zeven vreemde talen kunt leren lezen (…). En warempel!’ In de kop: ‘Het kan echt.’ Sander Becker in Trouw.
  • Interview in De Taalstaat (Radio 1, Nederland), door radioreus Frits Spits.
  • ‘Aanstekelijk’, ‘boeiend’. Dirk Leyman in De Morgen.
  • ‘(…) zou wel weer eens een Europese bestseller kunnen worden’. Raymond NoĂ« in de Boekenkrant.
  • ‘Ja, het is gelukt’, schrijft Miet Ooms op VRT Taal. ‘Dankzij de degelijke, helder gestructureerde en overzichtelijk vormgegeven tekst en de talloze tabellen was ik inderdaad in staat om de voorbeeldteksten in het boek in grote lijnen te begrijpen.’
  • Interview in Limburg Centraal, tv-programma van L1, door Jolien Linssen.
  • Interview in diverse edities van het AD van 18 juni, door Esther de Kloe.
  • Interview in NRC van 24 juli, door Berthold van Maris, die opmerkt: “Het is verrassend hoe veel je bij de Romaanse talen aan het Engels hebt.”
    • Interview in het Nederlands Dagblad van 29 september, door Hilbrand Rozema, volgens wie ik ‘zes sappige boeken over taal’ heb geschreven – een knipoog naar de foto?
  • ‘Heel zen eigenlijk.’ Mathilde Jansen op NEMO Kennislink.
  • Interview van een uur in CultuurcafĂ© met Frank Ruber (L1 radio), in het Limburgs.

Ook Inge Schelstraete, die me voor de Standaard interviewde, probeerde uit of het boek echt effect sorteert. Net als Sander Becker van Trouw concludeert ze van wel:
‘Elke dag tien patronen memoriseren valt me te moeilijk. Omgekeerd werkt wel: ik lees een tekst, kijk of er gelijkenissen zijn in de woorden die ik niet snap, en zoek in het boek op of er patronen op van toepassing zijn. De volgende keer hoef ik de meeste van die woorden niet meer op te zoeken, omdat ik de patronen herken.’

Al die lof en aandacht hebben zich vertaald in officiële top 60-noteringen: op 29 juni kwam het boek binnen op plaats 56; op 3 augustus bereikte het zelfs plaats 30. In diverse boekhandels, zoals Scheltema in Amsterdam en Broese in Utrecht, stond het zelfs wekenlang in de non-fictie-top 10.

Lees verder
Geplaatst in 7D7T, vreemde talen | Tags: , , | 1 reactie

(33:) Zeven talen in zeven dagen: inhoud en inleiding

Hieronder vind je een pdf van de bladzijdes 1 tot en met 18 van Zeven talen in zeven dagen. Hij bevat een uitgebreide inhoudsopgave (blz. 7-10) en de inleiding tot het boek (blz. 13-18).

*****

Dit is aflevering 33 van een serie over het maken Ă©n lanceren van mijn boek â€˜Zeven talen in zeven dagen’. Koop het bij je favoriete boekhandel of bestel het hier.

Geplaatst in 7D7T | Tags: , | 1 reactie

Na Jan en na jam

Voorzetsels zijn vaak lastig als je een nieuwe taal leert, omdat ze zich graag anders gedragen dan je zou verwachten en willen. Dat geldt ook voor het Pools. Maar één voorzetsel gedraagt zich daar op een lĂ©Ășke manier verrassend. Dat is po; meer in het bijzonder po met de zesde naamval. De voornaamste betekenis is ‘na’, maar soms is dat een heel bijzonder ‘na’.

Voorbeeld één: ‘de vrouw van Jan’ is in het Pools ĆŒona Jana, maar komt haar man te overlijden, dan wordt ze wdowa po Janie: ‘weduwe na Jan’. Klopt als een bus natuurlijk: het post-Jan-tijdperk is aangebroken, dus de weduwe is nu ‘na Jan’.

Voorbeeld twee: een ‘potje jam’ heet in het Pools sƂoik dĆŒemu, letterlijk een ‘potje van jam’. Dat ‘van’ is niet zo raar: ook het Engels en veel Romaanse talen voegen dat ertussen (jar of jam, pot de confiture, enz.). Maar hoe heet een ‘jampotje’ in het Pools? Je zou kunnen denken aan ‘potje voor jam’ (sƂoik na dĆŒem), en dat levert inderdaad enkele tientallen Googletreffers op. Een andere, typisch Slavische, oplossing zou zijn ‘jammig potje’ (sƂoik dĆŒemowy), en ook dat komt de zoekmachine bekend voor. (Wat niet alles zegt, want op internet heerst bepaald geen schaarste aan onjuiste zinnen. Daar zorgen tweedetaalsprekers en vertaalmachines wel voor.) Maar wat verreweg het meest voorkomt, is sƂoik po dzemie: ‘potje na jam’. Ik vat dat op als: de jam is eruit, dus het potje is nu ‘na de jam’. Vergelijkbare gevallen zijn ‘dozen na schoenen’, ‘flessen na bier’, en nog veel meer. Prachtig.

Zo, en nu ben jij een ‘lezer na een blog’, czytelnik po blogu. Althans, dat heb ik verzonnen. Maar is het goed Pools? Nee, dat is online niet te vinden. Die formulering gaat kennelijk zelfs de schrijvers van Ăłnjuiste Poolse zinnen te ver. Gelukkig heb ik nu in die leemte voorzien.

Geplaatst in vreemde talen | Tags: , | Een reactie plaatsen

(39:) Kunnen we ook Slavische talen â€˜temmen’?

Alle Germaanse talen lijken op het Nederlands, en de Romaanse talen zijn vertrouwd omdat ze het Nederlands zo beïnvloed hebben. Maar hoe zit het eigenlijk met de derde grote groep van Europa, de Slavische talen? In mijn boek Zeven talen in zeven dagen laat ik zien hoe we Germaans en Romaans snel kunnen ‘temmen’ omdat er zo veel vertrouwds in zit. Geldt dat voor het Slavisch ook?

Het korte, ongenuanceerde antwoord is: nee. Met de kennis die we al hebben, komen we in dit geval veel minder ver. Weliswaar treffen we internationale woorden als aplikacija en analĂœza aan, maar het zijn er in het algemeen te weinig om zelfs maar de hoofdlijn in teksten te herkennen. Maar nutteloos is onze Germaans-Romaanse voorkennis nou ook weer niet.

Ik wil dat illustreren aan de hand van één woord: het Poolse werkwoord waĆŒyć. De basisbetekenis daarvan is ‘wegen’; de uitspraak is ongeveer ‘vazjitsj’. Ik zal zes aanknopingspunten noemen, waarvan nummer 5 mijzelf het meest heeft verrast.

Lees verder
Geplaatst in 7D7T, vreemde talen | Tags: , , , , , | 3 reacties

(38:) De minst gelezen bladzijde

Kijk, daar links staat het. Nee, niet bovenaan, daar draag ik het boek op aan mijn vrouw, Marleen Bekker, omdat zij een belangrijk aandeel had in het eerste idee voor dit boek. Ik bedoel een stukje lager: eerste, tweede, derde en vierde druk, 2022. Vierde druk, in ruim vier maanden tijds! Dat is me in Nederland nooit eerder gelukt. Zesduizend stuks zijn er van Zeven talen in zeven dagen al over de toonbank gegaan, en nu zijn het 6001e tot en met 7500e exemplaar beschikbaar.

Lees verder
Geplaatst in 7D7T | Tags: , , , | 6 reacties

Goedbedoelde sabotage

Wat is luisteren toch moeilijk. Of misschien moet ik zeggen: wat is hóren moeilijk. Onze oren en hersens zijn zo gewend aan onze moedertaal – zodra ze iets anders horen, laten ze ons lelijk in de steek. Nieuwe, onbekende klanken zijn sowieso een probleem. Maar het is zelfs nog erger, weet ik nu.

Een paar jaar terug probeerde ik Vietnamees te leren. (Ik heb daar toen over geblogd.) Net als in het Nederlands komt daar de ng-klank in voor. Als mijn docent Huyền een Vietnamees woord als ĂŽng gebruikte, herkende ik die. Maar zei ze ngĂŁ (‘vallen’), dan niet. Waarom niet? Simpelweg omdat mijn oren, of eigenlijk het luisterkwabje in mijn Hollandse hersens, er niet op rekende dat een woord weleens met /ng/ zou kunnen beginnen. Omdat het Nederlands dat niet doet, heb ik al aan de moederborst afgeleerd om daar alert op te zijn. Raar idee: nog niet zindelijk, maar al wel weten dat woorden niet met /ng/ kunnen beginnen. Ik was een viezerik Ă©n een slimmerik – net als jij.

Lees verder
Geplaatst in vreemde talen | Tags: , , , , | 5 reacties

Oproep: deel je ezelsbruggetjes!

Om nieuwe woorden in vreemde talen te onthouden gebruik ik allerlei trucs en methodes, en een daarvan zijn ezelsbruggetjes. Ik zal zo een paar voorbeelden geven – en daarna ben ik benieuwd naar de jouwe!

De meeste ezelsbruggetjes die ik ooit heb gebruikt ben ik allang vergeten. En gelukkig maar, want het doel is natuurlijk dat ze zichzelf overbodig maken. Ze zijn als de steigers rondom een huis in aanbouw: als het huis staat, kunnen ze weg. De taal die ik nu leer is Pools, en daar heb ik ze nog wel hard nodig. De eerste vier voorbeelden gaan dan ook allemaal over die taal:

  • Gasić betekent ‘uitdoven, uitdoen’. Ik onthou het als ‘het gas uitdoen’. Het woord voor aandoen ken ik gelukkig al ongeveer, dus daar dreigt geen verwarring mee.
  • De beginletters van rdzenny (‘inheems’) vat ik op als de medeklinkers van ‘reeds’. Het verband is, dat inheemse mensen er ‘reeds’ waren, eerder dan andere bevolkingsgroepen die nu in hetzelfde gebied wonen. (Ezelsbruggetjes mogen gerust vergezocht zijn.)
  • Het werkwoord badać (‘onderzoeken’), waar ik voorheen hardnekkig dabać van bleef maken, heb ik eronder gekregen door te denken aan de Wet van Archimedes: volgens de overlevering zou de denker daarop zijn gekomen door onderzoek in bad.
  • Het werkwoord marzyć voor ‘dromen, verlangen’ koppel ik aan het woord marzec voor ‘maart’ – ik droom ’s winters zeker wel van maart.
  • Het Latijnse puppis (‘achtersteven’) koppelde ik lang geleden aan poep, want die komt uit onze eigen achtersteven. (Ezelsbruggetjes hoeven niet smaakvol of zelfs maar fatsoenlijk te zijn.) Doordat ik puppis kende, kon ik later makkelijk het Spaanse popa onthouden, met dezelfde betekenis. Dat zou ik geen ezelsbruggetje noemen, maar inzicht in werkelijk bestaande verbanden.
  • Gehoord van een kennis: zij onthoudt het verschil tussen de Nederlandse woorden aanraden en aanraken aan de hand van de letter d in adviseren, een synoniem van aanraden.

En nu ben ik dus heel nieuwsgierig naar de ezelsbruggetjes die jij zelf hebt gebruikt, of die je misschien van andere mensen kent. Het gaat me vooral om geheugensteuntjes op vocabulairegebied, maar als je er een hebt op andere deelterreinen van de taalstudie, zijn ze ook welkom. Ze mogen over welke (tweede) taal dan ook gaan, ze mogen vergezocht, onlogisch of onnet zijn, ze mogen visueel, auditief of wat dan ook zijn. Zolang ze hun werk maar doen: de ezel naar de overzijde brengen.

Kom maar door!

Geplaatst in vreemde talen | Tags: , , , | 6 reacties

(37:) Minnaar te huur

Ik kreeg een anekdote toegestuurd door lezer Ben Hiddink, die tijdens zijn vakantie aan het genieten is (zo schrijft hij) van mijn boek Zeven talen in zeven dagen. In dat boek benadruk ik een aantal keren het belang van context bij het begrijpen van vreemde talen. Hij vertelt:

“Bij de tip ‘Context’ moest ik denken aan een wandeling met mijn vrouw in de Vogezen een paar dagen geleden. Ik zag een prachtig houten huis midden in de vallei staan, met twee grote borden op de voorgevel. Op het ene bord stond ‘A lover’ en op het andere bord een 06-nummer. Ik dacht: wat een prachtige manier om publiekelijk te tinderen. Even later schoot het door mijn hoofd dat we in Frankrijk waren. Kijkend met een Franse bril las ik opeens iets heel anders: ‘A louer’, met een telefoonnummer om het huisje te reserveren.”

Geplaatst in 7D7T, vreemde talen | Tags: , | 1 reactie

(36:) Vakantievideo van de Duits-Deense grens

Het plan was om hierna Denemarken in te fietsen. Maar al is dat een laaggelegen land, vlak is het bepaald niet, en mijn fietsje met zijn zeven versnellingen bleek niet opgewassen tegen het voortdurende op-en-af daar. We zijn daarom omgedraaid en richting Noordzee gereden.

Daar hebben we nog net een puntje van het Noord-Friese taalgebied meegepakt, getuige bijgaand plaatsnaambordje.

Inmiddels bevinden we ons weer in het Nederduitse taalgebied (BĂŒsum, om precies te zijn). Maar eerlijk is eerlijk: je hoort bijna overal alleen maar Duits.

En de wind om je hoofd natuurlijk. Want dit is het Duitse Waddengebied, en dat is net zo weids, leeg en winderig als het Nederlandse.

Geplaatst in 7D7T, vlog | Tags: , , | 4 reacties

(35:) Wat jij bent

Weet je wat jij bent? Nee? Dat zal ik je dan eens even vertellen.

Dit is aflevering 35 van een serie over het maken Ă©n lanceren van mijn boek ‘Zeven talen in zeven dagen’. Koop het bij je favoriete boekhandel of bestel het hier.

Geplaatst in 7D7T, vlog | Tags: , , , , , , , | 1 reactie

Die stond niet op mijn PowerPoint

Gaf ik de workshopdeelnemers vier keuzes, kwamen ze met een vijfde op de proppen. Een waar ik niet aan gedacht had. Sterker nog: een die me pas overtuigde toen een flinke meerderheid bevestigde dat ie wel degelijk kon, wat hun betreft. OkĂ© dan. Leerzaam, zo’n workshop.

Aanleiding was deze zin: Ik vind de koekjes wel lekker, maar ik hou meer van de koekjes die we gisteren hadden. Maar stel nu dat je ‘koekjes’ liever niet twee keer voluit wilt schrijven, maar de tweede keer alleen ernaar wilt verwijzen. Hoe pak je dat aan?

De eerste optie die ik aanbood was: Ik vind de koekjes wel lekker, maar ik hou meer van degenen die we gisteren hadden. Klinkt niet onaardig, maar – zo opperden er een paar – was ‘degenen’ niet alleen bruikbaar voor mensen? Misschien wel – vonden anderen –, maar het was intussen best gangbaar om het ook voor dingen te gebruiken. Alleen, die n aan het eind – riep iemand –, was die niet vreemd als het om dingen ging? Denk aan allen versus alle, dezen versus deze.

Lees verder
Geplaatst in Nederlandse taal | Tags: , , , , | 9 reacties

(34:) Zeven talen in zeven dagen – the movie

Ik weet meer over jou dan je beseft: vier talige feiten – waaronder een geheim.

Dit is aflevering 34 van een serie over het maken Ă©n lanceren van mijn boek â€˜Zeven talen in zeven dagen’. Koop het bij je favoriete boekhandel of bestel het hier.

Geplaatst in 7D7T, vlog | Tags: , | 1 reactie