Vandaag lag er een geestdodend klusje op me te wachten. Ik had mezelf opgelegd om een Spaanse frequentielijst door te ploegen, een woordenlijst dus geordend op hoe vaak die woorden voorkomen in Spaanse teksten. Bovenin wemelt het van de het’s, in’s en haar’s, maar dan in het Spaans: veel functiewoorden, geen inhoudswoorden – veel abstracter kun je een lapje taal niet maken.
Ik heb weinig talent voor eentonige klussen. Het duurt even tot het echt doordringt, maar merkt mijn geest eenmaal dat het werk geestdodend is, dan begint hij als een kat in het nauw alle kanten op te vluchten.
Item 389: razón. O ja, komt overeen met het Franse raison: ‘reden’ (Engels reason) of ‘gelijk (hebben)’, verwant aan ratio. Is dat woord duidelijk genoeg, vraag ik me, of verdient het een aparte vermelding in het boek? Eén overweging daarbij is: houdt het zich aan de gebruikelijke patronen? Een Spaanse a en een Franse ai komen aardig vaak met elkaar overeen (baño, claro…). En zijn er woorden die op razón en raison lijken? In het Frans heb je natuurlijk maison en saison – maar nee, die corresponderen niet duidelijk met Spaanse woorden.
Dit is het punt waarop mijn geest een vluchtweg ziet. Hé, als raison verwant is aan ratio, zou saison dan ook van satio komen? Klopt: dat betekent ‘het zaaien’. Krijg nou wat! Saison, en daarmee ook ons eigen seizoen, betekenen dus van oorsprong ‘zaaitijd’. Maar dan is ons woord zaaiseizoen etymologisch bekeken dus een geval van dubbelopte: de ‘zaai-zaaitijd’. Dat ik dat nou nooit eerder heb vermoed! En ik had het kunnen weten, want tenslotte is ‘verzadigen’ in het Engels …
Ho, wacht, ik was ergens mee bezig. Ik was een boek aan het schrijven. Juist, ik was een saaie woordenlijst aan het doornemen. Ik was gebleven bij nummer 389: razón. Zucht. Door naar 390: ex. Da’s een internationalisme. 391: …
Nee, ik ben toe aan pauze. Ik ga een blogje schrijven.
****
Dit is aflevering 15 van een doorlopende serie over het schrijven van mijn boek ‘Leer in zeven dagen zeven talen lezen’. Update: Koop het bij je favoriete boekhandel of bestel het hier.
Huh, vraag me dan af hoe “zaaitijd” dan ook andere jaargetijden kwam te betekenen mettertijd.
LikeLike
De satio was ‘het geschikte deel van het jaar om te zaaien’. Dat kun je dan ook gaan gebruiken voor andere ‘geschikte delen van het jaar’, laten we zeggen, het oogstseizoen, en uiteindelijk zelfs voor ‘delen van het jaar’.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat soort periode-handeling-verschuivingen zie je wel vaker. In het Nederlands bijvoorbeeld:
augustus (maandnaam) => oogst
herfst, oorspronkelijke betekenis ‘oogst’ (vergelijk Engels harvest, of Latijn carpere ‘plukken, oogsten’) => jaargetijde
LikeGeliked door 1 persoon