Hoe denken vormgevers toch? Ik bewonder wat ze kunnen, maar snappen doe ik ze vaak niet.
Neem mijn beide Engelstalige boeken, Lingo en Babel. Die hebben van binnen het nodige van elkaar weg, want ze bevatten allebei enkele tientallen taalverhalen en waarschijnlijk is te merken dat dezelfde auteur aan het woord is. Dat beide boeken van buiten op elkaar lijken, vind ik dan ook niet gek. De Britse paperbackversie (rechts) van Babel is zelfs nog duidelijk op Lingo geënt dan de oorspronkelijke versie met harde kaft (midden).
Beide boeken zijn ook in een aantal vertalingen verschenen. En nu komt het rare: terwijl veel van de Lingo’s op elkaar lijken als gelukkige gezinnetjes, zijn de Babels zo divers als ongelukkige gezinnen. Betekent dat nou dat het ontwerp van Lingo gewoon beter was dan dat van Babel? Vonden de ontwerpers Babel juist inspirerender? Is het toeval? Ik weet het niet. Als een ontwerper, een boekenvakker of gewoon een lezende leek een vermoeden heeft, hoor ik het graag!
****
Update: er is ook een Russische Babel (‘Vavilon’) met hetzelfde ontwerp, herinner ik me nu, en een Vietnamese Babel die er heel anders uitziet.
Gaston Dorren, taaljournalist 
Soms moeten de uitgevers het oorspronkelijke ontwerp volgen, wat hier blijkbaar niet altijd het geval was, vandaar de diversiteit. Het oorspronkelijke ontwerp van Babel is iets speelser, wat inderdaad inspirerend werkt. Een ontwerper wil zich graag tonen en dat kan alleen door middel van een persoonlijk en origineel ontwerp. Een opgelegd stramien lust een graficus niet. Wel geven de kaften van zowel Babel als van Lingo de indruk dat het om boeken over typografie gaat.
LikeLike
O, dus het zou in sommige gevallen ook nog een contractuele kwestie kunnen zijn? Daar had ik helemaal niet aan gedacht.
Dat oorspronkelijke ontwerp van Babel is voor de paperback dus veranderd. De uitgever vreesde dat de niet-Latijnse tekens mensen zouden kunnen afschrikken, omdat ze de suggestie wekten dat het een moeilijk, ontoegankelijk boek zou zijn.
Ook interessant: de Poolse versie van Babel heeft het relatief erg goed gedaan. Kennelijk geldt niet alleen ‘sex sells’, maar ook ‘cats sell’!
LikeLike
Er zijn veel mogelijkheden. Vaak zijn ontwerpers freelancers, maar het gebeurt ook dat een uitgeverij een eigen ontwerpstudio heeft. In dat laatste geval kan het bedrijf zelf bepalen wat het met dat ontwerp doet (doorverkopen of niet bijvoorbeeld). Als een graficus een ontwerp van iemand anders nabootst zonder toestemming, kan hij beticht worden van plagiaat.
LikeGeliked door 1 persoon