Met andijvie moet je uitkijken. Niet alleen omdat er culinair weinig eer mee te behalen valt – of ligt dat enkel aan mijn eigen beperkingen als kok? – maar vooral omdat vertaalongelukken op de loer liggen.

Maak er endive van in het Frans en je hebt het opeens over Brussels lof (witlof). Maak er endive van in het Engels en, al zit je niet echt fout, een beetje dubbelzinnig ben je wel: curly endive en broad-leaved endive zijn inderdaad andijviesoorten, maar Belgian endive juist niet – want daar is het Brussels lof weer. Niet te verwarren trouwens met Brussels sprouts oftewel spruitjes.

En kijk, dankzij de spruitjes zijn we bij de Brassica oleracea beland. Die plant kennen we in vele varianten, met dank aan het eeuwenlange geduld van naamloze tuinders. Spruitkool, de fraaie plant waaraan de spruitjes groeien, is er een van, maar ongelooflijk genoeg is behalve bloemkool, boerenkool, savooiekool en kohlrabi ook broccoli een variant van diezelfde Brassica oleracea.

Dat broccoli een Italiaans woord is, zal je niet verbazen. Een meervoudsvorm eigenlijk: het enkelvoud is broccolo. En dat is weer een verkleinwoord van brocco, Italiaans voor ‘scheut’ of ‘spruit’. Broccoli betekent dus, als je naar de bron teruggaat, hetzelfde als spruitjes. Die laatste heten in het Italiaans dan weer cavolini di Bruxelles ‘kooltjes uit Brussel’. Niet te verwarren met Brussels lof…

Groente werd vroeger ook wel ‘warmoes’ genoemd. Die term was misschien zo gek nog niet.