Het woord ‘broodje’ blijkt voor verschillende mensen verschillende dingen te betekenen. Hieronder plaats ik een aantal foto’s met, voor alle zekerheid, een beschrijving van wat je ziet.
Mijn vraag is: voor welke van de afgebeelde zaken beschouw jij het woordje ‘broodje’ als een normale, gangbare aanduiding? Zou je die allemaal willen aanvinken. Ik ben benieuwd!
Aanvulling: Ik heb inmiddels vernomen dat ook ‘belegd stokbrood’ tot de keuzes had moeten behoren, want dat is een gangbare betekenis van ‘broodje’ in Vlaanderen. Waarvan akte!
Gaston Dorren, taaljournalist 
Er wordt gevraagd om alle keuzes die naar jouw idee kloppen aan te vinken. Maar de percentages in de resultaten tellen op naar 100% (en de aantallen stemmen naar het totaal aantal stemmen). Dat is raar, en ook jammer. Zo kan ik niet zien hoeveel procent van de stemmers een bepaald iets als “broodje” beschouwt. Is deze informatie nog te achterhalen? Want daar ben ik heel benieuwd naar!
LikeLike
Ik vrees van niet.
LikeLike
Met beleg noemen we dat een ‘Smoske’ in Brabant
LikeLike
De Belgische mondharmonicavirtuoos Toots Thielemans noemde zijn instrument ook een ‘broodje’. 🙂
LikeLike
Voor mij is een broodje een belegde eenpersoons portie. Een kaal broodje noem ik een (hard of zacht of musli) bolletje. Of ik noem het bij de naam: bv een pistoletje of een kaiserbroodje. Maar een italiaanse bol kan dan weer zowel met als zonder beleg…. ingewikkeld eigenlijk 🤔😃
LikeGeliked door 1 persoon
In een andere betekenis dan ‘belegd stokbrood’ zou ik ‘broodje’ niet gebruiken, ofwel als het om een klein brood gaat: bv. Een klein wit gesneden brood(je).
LikeLike
Ik noem mijn portable harde schijf ook ‘broodje’… Dat heb ik niet zelf verzonnen, dus er moeten meer mensen zijn die dat doen. Van de bovenstaande plaatjes lijkt hij overigens het meest op de enkele kale boterham. Portable harde schijven met twee keer zo veel opslagruimte als de mijne zullen dan wel een dubbele boterham heten. Ik ga nu even wat hutspot opwarmen, want ik heb honger gekregen van deze reactie.
LikeLike
Ik vind de keuze te ruim (boterhammen moeten eruit maar dat is persoonlijk), maar ik mis daarnaast een puntje. Bruin of wit. Verder: gewoon leuk. (ook van dat fijne Nederlands…)
LikeLike
De boterhammen moeten er niet uit. Tot mijn verbazing noemt men in Groningen een belegde boterham ook een broodje. Een onbelegde boterham heet er een plak brood (en niet: snee, zoals ik gewend was)
LikeLike
Een (rogge)broodje of verbindingsbroodje (http://ledenlight.nl/techniek/kleine-producten/verbindings-broodje-kroonsteen-6mmq) wordt (in sommige streken?) ook gebruikt voor het aanduiden van een kroonsteentje.
LikeLike
P.S. Ik ben opgegroeid in een bakkerij, dus dat heeft mij waarschijnlijk net zo conservatief gemaakt als Ton Stauttener.
LikeLike
Ik heb gehoord dat een döner en een kebab ook al gewoon broodje worden genoemd…
LikeLike
Voor mij is een broodje een bolletje of kadetje of opengesneden stokbroodje met beleg. Dus broodje kaas, broodje ham, broodje gezond. Een boterham met of een bolletje zonder beleg of een krentenbol zijn voor mij geen broodjes.
LikeLike
De legendarische Toots Thielemans (R.I.P) placht zijn mondharmonica liefkozend zijn “broodje” te noemen…
LikeLike
Vroeger, tot ergens in de jaren zeventig, was ‘een broodje’ Nederlands-Nederlands voor wat in Vlaanderen voor ‘een pistoleeke’ of ‘een pistolee’ doorging, aldus leerde ik dat. (“We gaan naar Zandvoort, al aan de zee. We nemen broodjes en koffie mee.”) Later, begin jaren negentig, hoorde ik een Randstedelinge zo’n vorm van een broodje ‘een pistolètje’ noemen. Curieus voor een Vlaming om dit zo te horen noemen. En i.h.a. vind ik een broodje een brood dat in de snijmachine tot boterhammen wordt versneden een exemplaar tot ± 400 gr., omdat achthonderdgramsbroden min of meer de norm uitmaken. Toch? Misschien dat mensen uit de bakkerijwereld dit beter kunnen duiden.
LikeLike
Eeen broodje is een goudstaaf en voor de nominale waarde koop ik heel wat belegde broodjes.
LikeLike
Eigenlijk noem ik alle soorten kleinbrood (hard, zacht, wit, bruin), belegd of onbelegd ‘broodje’ Grootbrood, al dan niet tot plakjes gesneden en de plakjes zelf noem ik ‘brood’.
Wat men exact een ‘broodje’ noemt is nogal geografisch bepaald.
Een volgend onderzoek wellicht naar “Iets lekkers [bij de koffie]”. Krijg je het aangeboden dan maakt de plaats op de landkaart uit of je een gebakje of droog kaakje krijgt toegestopt.
LikeLike
Ik kan van een brood geen plakjes maken, alleen sneetjes. Sneetjes brood.
LikeLike
Hoe je broodje uitspreekt, daar heeft Ronald Goedemondt een leuk stukje over: https://www.youtube.com/watch?v=hzBghkSXF5U.
LikeLike
Broodje is voor mij een aanduiding van een broodproduct (al dan niet met beleg) waarbij het volledige broodproduct een op zich staande portie vormt. Boterhammen of sneetjes stokbrood reken ik daarbij dus niet tot de broodjes, maar sandwiches, (halve) stokbroden, zachte of knapperige bolletjes, piccolo’s, … dus wel. Deze laatste kunnen (indien belegd) als open of gesloten broodje gepresenteerd worden – waarbij in de open variant van de op zich staande portie waarmee ik mijn definitie begon eigenlijk twee op zich staande porties gevormd kunnen worden 🙂
En omdat er op elke regel uitzonderingen moeten zijn, zal ik een croissant nooit tot de broodjes rekenen – dat is gewoon een croissant.
LikeLike
In Vlaanderen is een ‘broodje’ meestal een half stokbrood (kan ook een sandwich zijn) met daarop alle mogelijke soorten beleg. Ze worden ook wel eens ‘belegde broodjes’ genoemd maar dat ‘belegd’ wordt vaak weggelaten.
De broodjes zonder beleg die je vermeldt, worden hier dan weer ‘koeken’ genoemd – zoals crèmekoek, suisse, croissant, boterkoek, strik, en veel meer die wij op zondagochtend bij de bakker gaan halen, een gewoonte die ze jammer genoeg in Nederland niet kennen. Jullie weten niet wat jullie missen! 😉
LikeLike
Eens met Herman, met de toevoeging dat in de Vlaamse Kempen de ‘koeken’ waarover hij spreekt veelal ‘koffiekoeken’ genoemd worden.
LikeLike
Een broodje is een klein brood, maar dat verkleinwoord gebruik je meestal als het beleg bekend is. Een broodje wordt dus gevolgd door kaas, rosbief of smeerworst, of wat je maar lust. Je koopt het meestal in een broodjeszaak of een snackbar, maar je kunt het ook zelf klaarmaken. Het broodje heeft meestal een mooie vorm, een boterham is niet zo’n mooi ding. Het echte broodje wordt dus hoe langer hoe lekkerder.
LikeLike
Een broodje is een module met een schuif in een mengpaneel. Bij oudere mengpanelen had elk (stereo)kanaal een eigen broodje.
LikeLike
Weer wat geleerd!
LikeLike
Leuk onderzoek!
Iedereen weet wat ‘een brood’ is, en taalkundig zou een kleiner exemplaar daarvan een ‘broodje’ zijn. Maar ja, verkleinwoorden in het Nederlands is… dat is wel een dingetje 🙂
LikeLike
Zeg dat wel. Het duurde tot ver in mijn twintiger jaren eer ik besefte dat een “truitje” geen kleine trui is.
LikeLike
Ik ben een erg conservatieve “broodjeszegger” en realiseer me dat er mensen zijn die van alles een broodje vinden, waarvan ik denk: boterham, stuk brood, maar geen broodje.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik denk er net zo over als Ton Stauttener.
LikeLike