Zo ongeveer het makkelijkste als je een vreemde taal leert, zijn geografische namen. Op een paar uitzonderingen na kun je die gewoon laten zoals ze zijn. Ik woon in Amersfoort, en ook als ik Engels, Duits of Spaans schrijf, woon ik nog steeds in Amersfoort. Uitspreken doe ik de naam in die andere talen ietsje anders, maar dat is het dan ook. Een kind kan de was doen.

Een kind wel, maar Google Vertaal niet. Volgens Google woon ik namelijk in Albuquerque, een stad in Nieuw Mexico. Toen ik een paar jaar terug accommodatie zocht in de Tsjechische stad Olomouc, kreeg ik veel adressen opgedist die zich in Manchester zouden bevinden. Dat ‘Manchester’ lag gewoon op de goeie plek in Tsjechië, dat wel. (Ik heb het net getest en het gebeurt nog steeds.)

Het kan nog wonderlijker. Ik liet zojuist een Deenstalige webpagina in het Engels vertalen. Het origineel bevatte enkele malen het woord dansk en één keer het Engelse woord danish (met een kleine letter, dat wel). Dansk werd netjes vertaald als ‘Danish’, maar waar danish in het origineel stond, werd dat… ‘english’!

Ik vind dat wonderlijk. Google vertaalt door statistische bewerkingen los te laten op bestaande vertalingen. (Van grammatica, laat staan van inhoud, begrijpt Google niets. Ik denk dat dat een fatale zwakte is, maar daar wordt door deskundigen verschillend over gedacht.) Op basis van die kennis kan ik met veel moeite en fantasie een theorietje bedenken waarom danish (in een Deense tekst) als ‘english’ wordt vertaald: misschien zijn er veel Deenstalige EU-documenten waar, bijvoorbeeld rechtsboven op de titelpagina, het Engelse woord ‘Danish’ op staat, terwijl in de Engelse versie op diezelfde plek ‘English’ staat. Dat zou kunnen. Maar mijn verbeeldingskracht schiet ten enen male tekort om te verklaren hoe Google ‘Albuquerque’ als de Engelse vertaling van Amersfoort kan beschouwen, of ‘Manchester’ als die van Olomouc. Ik zou er nog in kunnen komen als Den Helder werd vertaald als ‘Pine Clear’ – maar Den Helder komt nou juist ongeschonden uit de gehaktmolen. En zelfs Luik wordt netjes ‘Liege’, niet ‘Window shutter’.

Er wordt vaak geklaagd dat overheidsdiensten verkokerd zijn en niet goed samenwerken. Zou dat misschien ook kunnen gelden voor Googles businessunits Maps en Translate?

***

Update, 19 februari 2016: Google Vertaal lijkt te hebben bijgeleerd. Amersfoort en Olomouc blijven nu onvertaald.