Onlangs kondigde ik aan dat ik elke dag dat ik aan mijn nieuwe boek werkte, daar een kort blogje over zou schrijven. Maar het bleef hier doodstil deze week (de Stille Week, maar dat was toeval). Had het plan dan meteen al schipbreuk geleden?

Nee hoor, ik heb deze week gewoon aan andere dingen gewerkt. Het punt is, al mag ik bepaald niet klagen over de verkoop van mijn boeken, ik kan er maar voor pakweg de helft van leven. Mijn andere helft doet er dus een paar dingen naast. Ik geef lezingen, zij het in deze pandemische tijden nauwelijks. Ik doe de eindredactie van een klein tijdschrift, en dat was net deze week. Ik heb als ghostwriter een opiniestuk geschreven, wat een van mijn favoriete genres is. En ik heb een middagje besteed aan de voorbereiding van een ander, kleiner boekproject. Tel daarbij de gemiddeld anderhalf uur per dag op die ik aan Pools besteed, en je begrijpt: de andere helft van mij had het zo druk dat die eerste helft niet aan het zeventalenboek toekwam. Vandaar geen blogposts. 

Maar vandaag wel, gewoon omdat ik er zin in heb. Om precies te zijn wil ik vandaag het boek in een paar woorden samenvatten. Je zou kunnen zeggen: in drie geheime trucs, plus een bekend kunstje.

1: context
Een Italiaans (Fries, Noors, enz.) tekstje staat zelden op zichzelf. Het hangt op een winkeldeur. Of er staat een foto van een boze menigte bij. Of het rolt voorbij boven een loket, is met de hand geschreven, heeft een zwarte rouwrand, bevat een hele reeks prijzen of jaartallen of sportuitslagen… kortom, hoe essentieel de tekst ook is, je hoeft het niet alléén maar van de woorden te hebben om de inhoud te begrijpen. De niet-talige context helpt. En de talige idem dito: als je een paar woorden en zinnen begrijpt, helpen die om ook de betekenis van andere woorden en zinnen te kunnen ontraadselen.

2: patronen
Mensen die familie van elkaar zijn, lijken op elkaar op tamelijk willekeurige manieren: de een heeft echt zo’n Janssen-kin, de ander van die typische Janssen-sproeten. Talen daarentegen lijken veel systematischer op elkaar. Als je een Portugees woord op -ções ziet eindigen, gaan zijn Engelse én Franse broertje waarschijnlijk uit op -tions (en zijn Nederlandse neefje misschien wel op –ties). Heeft een Scandinavisch woord een v, dan helpt het vaak om die dan als een w te lezen. Van dit soort nuttige vuistregels zijn er tientallen. Pas je ze toe, dan gaan alle zeven talen van het boek steeds meer op het Nederlands, Engels, Duits of Frans lijken, en soms op alle vier tegelijk.

3: bravoure
Je kunt naar teksten kijken met zo’n blik van ‘help, maar ik ken helemaal geen Zweeds’ (Portugees, enz.). Dat zal dan ook waar blijken te zijn, én zo blijven. Een heel andere basisgedachte is, ‘ach, die West-Europese talen lijken zo veel op elkaar, daar kom ik wel uit’. Met zo’n licht overmoedige houding kom je al een eind, want ze lijken echt op elkaar: in hun grammatica, hun woorden en uitdrukkingen, zelfs in het type mededelingen dat je kunt verwachten. (Probeer anders maar eens Vietnamees, Hausa of Navajo te leren.) Bovendien hebben we bij geschreven taal meestal alle tijd om erover na te denken, zoals over een raadsel of een cryptogram. En dan zijn er dus ook nog de context en de patronen. Plús de basiskennis die ik in mijn boek voor elke taal aanreik.
(Da’s eigenlijk punt 4: basiskennis. Ligt nogal voor de hand, nietwaar? Maar wel een nuttig kunstje om je eigen te maken.)
Voor je het weet snap je de helft van zo’n tekst en kun je de andere helft wel raden. Dat eerste door kundigheid, het andere door bravoure.

Volgende week mag ik weer verder met het boek. ¡Te deseo felices Pascuas!

****

Dit is aflevering 4 van een lange serie over mijn boek ‘Leer in zeven dagen zeven talen lezen’. Update: Koop het bij je favoriete boekhandel of bestel het hier.