In het Nederlands is een storm een hevige wind. En dan niet één vlaag, woesj en voorbij, maar één die een poos aanhoudt.

In het Engels is een storm iets anders. Verschillende woordenboeken geven verschillende omschrijvingen, maar de kern van de betekenis is zo iets als ‘heftig weer’: veel regen of kletterende hagel, dichte sneeuwval of donder en bliksem. Sterke wind is daarbij volgens de meeste omschrijvingen zeker mogelijk, maar niet essentieel.

Rainstorm

Samenstellingen als rainstorm, hailstorm, thunderstorm en snowstorm betekenen daarom in het Engels ook iets anders dan je zou denken: het zijn respectievelijk een hoosbui, heftige hagel, een onweer en zware sneeuwval. Het kan er hard bij waaien, vooral bij snowstorms, maar het hoeft niet per se. Alleen een windstorm moet waaien, want dat is zijn kernactiviteit.

In het Nederlands bestaan regenstorm, hagelstorm, onweersstorm en vooral sneeuwstorm ook, maar die gebruiken we van oudsher alleen als het hard waait op het moment dat het regent, hagelt, onweert of sneeuwt. Het woord windstorm is in het Nederlands zeldzaam en sterk pleonastisch. Al die stormwoorden zijn dus valse vrienden, zou je kunnen zeggen. Of misschien is halfzusjes in dit geval een beter woord.

Het is natuurlijk voorspelbaar wat er vervolgens gebeurt op nieuwsredacties in Nederland en – vermoed ik – Vlaanderen. Daar werken journalisten die aardig goed Engels kennen, maar geen echte vertalers zijn. Die lezen iets als ‘Madrid hailstorm floods city streets’ en geven dat weer als ‘Overstromingen door hagelstorm in Madrid’. Misschien klopt dat – ik heb geen idee of het in Madrid echt stormde – maar voor hetzelfde geld viel die hagel bij gebrek aan wind bijna loodrecht naar beneden. En dan klopt de vertaling strikt genomen niet.

Ga ik nou zeuren dat het Engels het Nederlands aan het vernachelen is? Ach, schei uit. Woorden kunnen nu eenmaal niet stilzitten, zoals John McWhorter het uitdrukt: betekenissen veranderen, en onvolmaakte vertalingen dragen daar soms toe bij. Dus misschien is de betekenis van die stormwoorden inderdaad aan het veranderen, maar dat zij dan zo.

Nee, waar ik vooral benieuwd naar ben, is hoe Nederlandstaligen van nu, en met name mensen met minder rimpels dan ik, die storm-woorden eigenlijk opvatten. Ziet iedereen bij een ‘hagelstorm’ nog steeds voor zich dat het hard waait? In dat geval is de betekenis van het woord dus níét veranderd, en drukt de vertaling nog steeds iets anders uit dan de schrijver van het Engelse origineel bedoelde. Of vinden (jongere) nieuwsconsumenten van nu – en dan niet de taalpuristen onder hen, maar degenen met een gezonde dosis lexicale onverschilligheid – dat het bij een hagelstorm niet echt hoeft te waaien, als het maar flink hagelt? Vinden ze misschien zelfs windstorm een nuttige toevoeging aan de schatkamer van het Nederlands?

Ik hoor het graag.