Een vrijdag met een eigen naam

Net als ‘Witte Donderdag’ is ook de Nederlandse term ‘Goede Vrijdag’ vrij bijzonder. Voorzover ik kan overzien noemen verder alleen het Fries en het Engels de herdenking van Jezus’ langzame en pijnlijke dood ‘goed’. (En waarom eigenlijk? Dat is niet echt duidelijk.)

Elders toont men meer empathie. De Scandinaviërs, IJslanders en Finnen spreken van ‘Lange Vrijdag’ (voor wie lijdt of met iemand meeleeft, gaat de tijd immers traag), de Duitsers van ‘Klaagvrijdag’ of ‘Verdrietvrijdag’ (Karfreitag – alleen voor etymologisch geschoolde sprekers nog begrijpelijk, want kar bestaat niet meer als zelfstandig woord). Letten noemen de dag soms beeldend ‘Zwarte Vrijdag’. In het Iers en (soms) het Bulgaars heeft men het over ‘Kruisigingsvrijdag’. Daar valt weinig op af te dingen.

De twee meest wijdverbreide aanduidingen zijn vrij saai. Zoals men in Oost-Europa Witte Donderdag ‘Grote Donderdag’ noemt, zo heet Goede Vrijdag daar ‘Grote Vrijdag’. (Ook Tsjechië en Slowakije doen hieraan mee, hoewel de donderdag er naar Duits voorbeeld ‘groen’ heet.) Sterker nog, de hele week én alle dagen van Palmpasen tot Pasen heten in Oost-Europa ‘groot’. In Spanje, Portugal, Frankrijk en Italië is men al even consequent, alleen noemt men hier het hele gebeuren niet ‘groot’, maar ‘heilig’.

In het Nederlands heet deze week doorgaans Goede Week, maar ook wel Heilige Week of Stille Week. Dat ‘stille’ komt terug in het Nederduitse woord ‘Stille Vrijdag’ voor Goede Vrijdag. En dat herinnert me er dan weer aan hoe in het dorp waar ik opgroeide van Witte Donderdag tot de middag van Paaszaterdag (Stille Zaterdag) de kerkklokken niet geluid werden – ze waren stil. In plaats daarvan liepen misdienaars in burger een paar keer per dag de dorpsstraat op en af met houten kleppers, een soort eenvoudige hamerachtige percussie-instrumenten. Ik meen me het ritme dat ze sloegen nog te herinneren. Liepen ze hun route om de tijd te melden? Een mis aan te kondigen? Geen idee. Wel weet ik nog dat ik het machtig mooi vond. Wat dat betreft was het voor mij als kind dus wel degelijk een goede vrijdag.

Dit bericht werd geplaatst in vreemde talen en getagged met . Maak dit favoriet permalink.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s