Het is vandaag een bijzondere dag: kleurig, groot, ja zelfs heilig.
In Nederland en Vlaanderen valt dat misschien niet zo op. Wij noemen de dag waarop het laatste avondmaal van Jezus en zijn leerlingen herdacht wordt, Witte Donderdag. Maar in het Duits, Tsjechisch en Slowaaks is het vandaag Groene Donderdag. En in het Zweeds is het Roze (skär) Donderdag. Al is deze fleurige benaming eigenlijk een historisch ongelukje: het woord betekende vroeger ‘zuiver’. In de andere Scandinavische talen, die verwante namen gebruiken (skær, skjær, enzovoort), heeft het woord niet de betekenis ‘roze’ gekregen.
Is Witte Donderdag eigenlijk een grote dag? Jazeker: in het Pools, Sloveens, Kroatisch en Hongaars is het vandaag Grote Donderdag. Ook het Russisch, Roemeens, Grieks en nog een paar andere talen noemen de dag zo, alleen valt hij in Oosters-orthodoxe landen (meestal) op een andere datum.*
En dan zijn er de talen die nóg grootser uitpakken. Heel Spanje, Portugal, Italië en Frankrijk spreken van ‘Heilige Donderdag’, en ook in het Iers is dat de term.
De vreemde eend in de bijt is het Engels. Holy Thursday bestaat wel (maar dat kan ook Hemelvaartsdag zijn) en zelfs het Scandinavisch aandoende Shear Thursday komt voor. Maar in Engeland is Maundy Thursday het gangbaarst – waarin maundy een vergeten woord voor ‘gebod’ zou zijn, dit vanwege het gebod van naastenliefde waarvan sprake is in de beschrijving van het laatste avondmaal door de evangelist Johannes.
En Goede Vrijdag, heet die wel overal Goede Vrijdag? Daarover morgen.
In de VS is Maundy Thursday ook het gangbaarst, maar er zijn mensen die per ongeluk “Maunday Thursday” zeggen!
LikeLike
That’s hilarious! But of course, for all intensive purposes, it means the same. 😉
LikeLike
Van mijn lerares Duits (heette ze nou Schiffmacher of Schuitemaker?) leerden we dat Gründonnerstag niet van “groen” maar van “grienen” afkomstig zou zijn. De duitse Wikipedia geeft ook deze theorie weer:
http://tinyurl.com/2nn8nb
LikeLike
Om de 3 of 4 jaar vallen de katholieke en de orthodoxe Pasen wel samen.
In het Grieks zijn alle dagen van de Grote Week (week voor Pasen) groot: Grote Maandag, enz…
LikeLike
Ik dacht dat er altijd een paar weken tussen zat. Maar je hebt gelijk: juist dit jaar vallen ze samen.
En wat het Grieks betreft: psst, je verklapt de plot van morgen. 😉
LikeLike