Met verpakkingen kun je mooie dingen doen. Er kunst van maken, zoals hiernaast te zien is. Levensmiddelen goedhouden, zoals in je provisiekast te zien is. Of talen vergelijken, zoals hieronder is te lezen.
Op het doosje Activyl, waarmee mijn vrouw en ik onze kat voor vlooien en teken proberen te behoeden, staat onder meer het volgende:
100 mg spot-on oplossing
100 mg solution pour spot-on
100 mg Lösung zum Auftropfen auf die Haut
voor kleine katten
pour chats de petite taille
für kleine Katzen
4 pipetten
4 pipettes
Het minst interessant is het laatste blokje. Hier is in het Duits de hoofdletter van Pipetten opgeofferd om met een tekstregel minder toe te kunnen, want afgezien van die hoofdletter heten pipetten in Nederlands en Duits hetzelfde. Ik vermoed dat dat er voor Duitstaligen een beetje vreemd uitziet. Misschien zelfs een beetje alternatief of literair, want de keuze voor Kleinschreibung is in het Duits niet onbekend, maar wel erg eigenwijs.
Intrigerender is dat het Frans ‘kleine katten’ niet vertaalt als petits chats, maar als chats de petite taille, ‘katten van klein formaat’. Ik vermoed dat petits chats te schattig zou hebben geklonken, meer als ‘poesjes’ dan als ‘kleine katten’. Het zou me zelfs niet verbazen als het woord petit intussen min of meer dezelfde lading begint te krijgen als onze verkleinuitgang. Verkleinwoorden heten wel zo, maar in feite zijn een huisje en twee biertjes lang niet altijd kleiner dan een huis en twee bier.
Maar het opvallendst vind ik het bovenste tekstblokje, met de beschrijving van het product. Wat is in vredesnaam een spot-on oplossing? Ik ken spot-on in het Engels als een idiomatische uitdrukking voor ‘precies juist, de spijker op de kop’. In de Franse tekst zie ik dat de solution bedoeld is pour spot-on, ‘voor spot-on’ dus, maar dat maakt het raadsel er niet minder op. De Duitse tekst is wel zonneklaar: ‘oplossing om op de huid te druppelen’, staat daar. Dat druppelen doe je op een plek (on a spot) op de kattehuid, zo weet ik, maar het lukt me niet om die informatie aan spot-on te ontlenen.
Is spot-on dan diergeneeskundig jargon? Ja, zo leer ik van medisch taalkundige Arnoud van den Eerenbeemt, en googelen op “spot-on” en ‘drug administration’ brengt dat inderdaad al snel aan het licht. Maar zelfs in een ambtelijke Engelstalige tekst, zo zie ik, wordt de betekenis nog wel uitgelegd (applied to a ‘spot’ on the pet’s skin), dus zo gangbaar zal de term niet wezen.
Een woord van hulde daarom voor de Duitse vertaler. Ik denk dat die als enige heeft uitgezocht wat spot-on betekent en dat kort en helder heeft vertaald voor de lezers, de baasjes van de eindgebruikers. Dat zouden meer verpakkingenvertalers mogen doen.