Ik had voor dit jaar het volgende Groot Dictee der Nederlandse Taal geschreven.

‘Als NOS Journaal-correspondent was Philip Freriks jarenlang gestationeerd in het Frankrijk van de Vijfde Republiek. Al sinds de napoleontische tijd hecht deze West-Europese natiestaat sterk aan zijn centralistisch-republikeinse traditie, waarbij een disproportioneel  gewicht wordt toegekend aan de eenheid en puurheid van de sacrosancte nationale taal. De politici en bureaucraten behandelen de dialecten en argots van ’s lands regionale minderheden met zo veel repressief dedain, grenzend aan uitroeiingsbeleid, dat deze EU-lidstaat zich meermalen de kwalificatie ‘linguïstische schurkenstaat’ heeft moeten laten welgevallen.

Eenieder die in Frankrijk heeft schoolgegaan, heeft daar kennisgemaakt met de welhaast obsessieve manier waarop spelling- en andere taalnormen uitentreuren in elke jonge Fransman en Française worden gestampt. Het continu voorschotelen van dictees is er standaardpraktijk, waardoor onder meer het vreemdetalenonderwijs schade lijdt.

Sinds midden jaren tachtig wordt dit fenomeen zelfs na het basis- en voortgezet onderwijs gecontinueerd: telkenjare dicteert journalist Bernard Pivot [deze naam zullen we niet meerekenen in de puntentelling] een vrij arbitraire reeks van godsonmogelijke zinnen. Het is thans usance dat velen op een A4’tje accuraat kopiëren wat deze literatuurgoeroe declameert. Ridicule tradities als deze passen alleszins bij de onattractieve Franse attitude jegens de eigen taal, waarin schoolmeesterachtige hardvochtigheid hand in hand gaat met een pathologisch superioriteitscomplex.

Uitgerekend dit sneue element van de in menigerlei opzicht magnifieke Gallische cultuur heeft Philip Freriks geplagieerd, althans geïmporteerd naar de Lage Landen. Geen poëzie-evenement helaas, geen bellettrieconcours, zelfs geen Scrabblekampioenschap – zaken waar de francofonie nochtans ook op kan bogen. Nee, een dictee. Het Groot Dictee zelfs, met de plagiator zelf als grote dictator.

Dit on-Nederlandse wanproduct hijst een van de oninteressantste aspecten van onze taal ten onrechte op het schild der media-aandacht. Het creëert de mythe dat orthografische competentie een substantieel, ja cruciaal deel is van de minimumtaalbeheersing. Quod non, parbleu, en allesbehalve! Oftewel: het is ver bezijden de waarheid.

Daarom zeg ik: basta, een rigoureus basta. Nederlanders en Belgen, bevrijd u van Freriks’ dwingelandij. Bevrijdt u zich van die ex-tv-journalist, en ook van Martine Tanghe, zijn Vlaamse complice. Weg met die dictators!’

Maar ik ben niet gevraagd om het Groot Dictee te schrijven. Misschien volgende keer.

****

Deze blogpost is later het eerste hoofdstuk van mijn bundel Vakantie in eigen taal (uitg. Athenaeum, 2016, 208 blz) geworden. Bestel het hier.